Merkez Bankası’ndan enflasyon açıklaması! 1,5 yıl sonra bir birinci yaşandı

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) kasım ayında Tüketici Fiyat Endeksi’nin (TÜFE) yüzde 2,88 arttığını ve yıllık enflasyonun yüzde 84,39’a gerilediğini açıklamasının akabinde Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) Fiyat Gelişmeleri Raporu da yayımlandı.

Rapora nazaran, kasımda evvelki aya kıyasla yıllık tüketici enflasyonuna katkı besinde 0,87 puan artarken, temel malda 0,98 puan, güçte 0,93 puan ve hizmette 0,09 puan azaldı. Alkol-tütün-altın kümesinin enflasyona tesiri ise besbelli bir değişim göstermedi.

Bu kapsamda tüketici yıllık enflasyonundaki gerilemeyi güç ve temel mal kümeleri sürüklerken, aylık bazda besin kümesi fiyat gelişmeleri öne çıktı.

Mevsimsellikten arındırılmış bilgilerle incelendiğinde, son devirde B ve C endekslerinde aylık artışlarda gözlenen yavaşlama C endeksinde daha besbelli olmak üzere her iki endekste de devam etti.

Böylece B ve C endekslerinin yıllık değişim oranları, sırasıyla 0,83 ve 1,54 puan azalarak yüzde 76,18 ve 68,91 seviyesinde gerçekleşti.

KİRA FİYAT ARTIŞI BİR EVVELKİ AYA KIYASLA YAVAŞLADI

Hizmet fiyatları kasımda yüzde 2,18 yükseldi ve küme yıllık enflasyonu 0,48 puan artışla yüzde 60,72’ye ulaştı.

Bu periyotta yıllık enflasyon kira ve haberleşme hizmetlerinde yükselirken, öteki alt kümelerde düşüş kaydetti. Mevsimsellikten arındırılmış bilgilere nazaran, kira alt kümesinde aylık artış kasımda bir evvelki aya kıyasla yavaşladı.

Haberleşme alt kümesinde fiyatlar telefon görüşmesi ve internet fiyatları belirleyiciliğinde yüzde 2,96 artarken, bu kümede yıllık enflasyon yüzde 29,17’ye yükseldi.

Diğer hizmetler alt kümesinde ise fiyatların kasımda aylık yüzde 1,41 yükseldiği, bu gelişmede bakım-onarım, eğlence-spor hizmetleri, konut içi hizmetler ve sigorta hizmetlerinin tesirinin hissedildiği görüldü.

Ulaştırma hizmetlerinde kasım ayı fiyatları görece yatay seyrederken, küme yıllık enflasyonu 1,54 puan geriledi. Yemek hizmetlerinin sürüklediği lokanta-otel kümesinde ise fiyatlar yüzde 3,18 artmasına rağmen yıllık enflasyon baz tesiriyle yüzde 80,30 düzeyine geriledi.

TEMEL MALLARDA YILLIK ENFLASYON DÜŞÜŞ KAYDETTİ

Temel mal kümesinde kasımda yıllık enflasyon 3,54 puan düşüşle yüzde 76,11’e geriledi. Bu devirde yıllık enflasyon tüm alt kümelerde düşüş kaydetti.

Altın hariç güçlü mal fiyatları kasımda yüzde 2,46 artarken, bu gelişmeyi beyaz eşya, mobilya ve araba kalemleri sürükledi. Güçlü mal alt kümesinde yıllık enflasyon, baz tesiriyle 2,97 puan azaldı ve yüzde 89,5’e geriledi.

Benzer bir formda, başka temel mallarda kasımda yüzde 2,17 fiyat artışı gözlenirken, yıllık enflasyon 3,74 puan azalışla yüzde 81,64’e geriledi. Bu alt kümenin fiyat artışında, ferdî bakım eserleri ve konutla ilgili paklık materyalleri öne çıkmaya devam etti.

Giyim ve ayakkabı alt kümesinde fiyatların mevsimsel eğiliminin tersine kasımda aylık yüzde 1,54 gerilemesiyle yıllık enflasyon 4,41 puan düşüşle yüzde 36,22’ye indi.

ENERJİ YILLIK ENFLASYONU KASIM BAZ TESİRİYLE GERİLEDİ

Enerji yıllık enflasyonu kasımda baz tesiriyle gerilerken, bu kümede aylık artış nispeten ölçülü seyretti.

Böylece güç fiyatları kasımda yüzde 1,28 ile son aylara kıyasla düşük bir oranda arttı. Küme yıllık enflasyonu ise baz tesiriyle 10,06 puan azalarak yüzde 118’e geriledi.

Aylık artışta akaryakıt fiyatlarında gözlenen yüzde 1,19’luk yükselişin tesiri hissedildi.

Bu devirde milletlerarası propan ve bütan fiyatlarındaki gelişmeleri takiben tüp gaz fiyatlarında yüzde 2,73’lük artış gerçekleşti. Kasım ayında şebeke suyu fiyatları ise yüzde 3,33 yükseldi.

MEYVE VE ZERZEVAT FİYATLARINDAKİ YÜKSELİŞ HIZLANDI

Gıda ve alkolsüz içecekler kümesinde yıllık enflasyon kasımda 3,50 puan yükselerek yüzde 102,55’e çıktı. Yıllık enflasyon işlenmemiş besinde 5 puan artışla yüzde 97,24, işlenmiş besinde ise 2,03 puan yükselişle yüzde 107,35 olarak gerçekleşti.

Bu devirde işlenmemiş besin kümesinde mevsimsellikten arındırılmış datalar taze meyve ve zerzevat fiyatlarındaki yükselişin hızlandığına işaret etti.

Diğer işlenmemiş besin kaleminde başta süt fiyatları olmak üzere pirinç, patates ve bakliyat fiyatlarındaki artışlar dikkati çekti.

İşlenmiş besin fiyatlarında görülen yüzde 5,86’lık artışta çiğ süt fiyatlarının yansımalarının izlendiği peynir ve öbür süt eserleri başta olmak üzere, ekmek-tahıllar, katı-sıvı yağlar, alkolsüz içecekler ile konserve zerzevat eserlerinin tesiri öne çıktı.

Alkollü içecekler ve tütün eserleri grubunda ise kasımda fiyatlar tütün ürünleri kaynaklı önceki aydan sarkan etkilerle yüzde 3,19 yükselirken, yıllık enflasyon 5,61 puan artışla yüzde 83,49’a çıktı.

ÜRETİCİ FİYATLARINDA AYLIK ARTIŞ ORANI YAVAŞLADI

Elektrik, doğalgaz imalatının yanı sıra rafine petrol ürünleri ile ana metal sanayi fiyatlarındaki düşüşler öncülüğünde üretici fiyatlarında aylık artış oranı kasımda önemli ölçüde yavaşladı, bu doğrultuda üretici yıllık enflasyonu geriledi.

Buna göre, yurt içi üretici fiyatları kasımda yüzde 0,74 yükselirken, yıllık enflasyon 21,67 puan azalışla yüzde 136,02’ye indi. Bu gelişmede, döviz kuru ve emtia fiyatlarındaki ılımlı seyrin etkileri hissedildi.

Ana sanayi gruplarına göre bakıldığında, kasımda yıllık enflasyon, enerjide daha belirgin olmak üzere tüm alt gruplarda düşüş kaydetti.

Aylık fiyat gelişmeleri sektörler bazında incelendiğinde, kasımda elektrik, doğalgaz imalatı, rafine edilmiş petrol ürünleri ve ana metal sanayi fiyatlarında düşüş gözlenirken, diğer madencilik ve taş ocakçılığı, deri, kağıt ve inşaat ile bağlantılı olan metalik olmayan mineral ürünleri fiyat artışları ile öne çıktı.