Duygu Erdoğan / İSTANBUL – Ramazan ayı öncesi temel gıda ürünleri başta olmak üzere ürün tedarikinde sorun olmaması ve fiyatların dengeli seyri için çalışmalar yapılıyor. Devletin denetim mekanizmasını sıkılaştırdığı ortamda örnek olan özel firmalar da var. Tüketiciler de fark ettikleri hile, tağşiş ve fiyat eksenli usulsüzlükleri Alo 174 hattı ile kolaylıkla bildirebiliyor.
Piyasada pek çok üründe ‘fahiş fiyat’a yönelik denetim ile tedbirler artırılırken, 11 Mart’ta başlayacak Ramazan ayı öncesinde ise gıda ürünleri ekseninde sıkı bir çalışma yapılıyor. Bu kapsamda ürün usulsüzlüklerini Tarım ve Orman Bakanlığı; fiyat usulsüzlüğü ve yaptırımlarını ise Ticaret Bakanlığı üstleniyor. Denetimlerde gıda ürünlerinde en çok hile ve tağşiş sorunları ile karşılaşılıyor.
İki tür denetim var
Günlük koşullarda rutin denetimler ile tüm işletmeler sürekli denetlenirken, Ramazan, bayram gibi yoğun talebin olduğu dönemlerde ise özellikle bakliyat, et, yağ vb. talebin yüksek olduğu ürün satıcıları ve üreticilerine denetimler sıklaştırılıyor. Tüketicilerin Alo 174 Gıda Hattı’na yaptığı şikâyetlerin sonucu kendilerine bildiriliyor. Fiyat usulsüzlükleri için ise Alo 175 Hattı’nın kullanılması bekleniyor.
Yaptırımlar artırıldı
Gıda ürünleri işletmeleri için usulsüzlük yaptırımları kapsamında para cezaları da artırılmıştı. Buna göre, 10 bin liradan 6 milyon liraya kadar ceza uygulanıyor.
İhracat ve ithalat düzenlendi
Ramazan ayı öncesinde fiyatın stabil tutulması ve herhangi bir tedarik sorunu oluşmaması için ihracat kısıtlaması ve ithalatta vergi indirimi gibi yöntemler de kullanılıyor. Bu kapsamda ham ayçiçek yağı ithalatı için tarife kontenjanı açılarak ithalatta gümrük vergisi düşürülmüştü. Yeşil mercimekte de arz güvenliği ve fiyat dalgalanmalarını engellemek amacıyla ithalatta gümrük vergisi sıfıra indirildi, ihracatına da kısıtlama getirildi.
1 milyon 300 bin gıda kontrolü
Geçen yıl boyunca gıda sektörüne yönelik yapılan denetimlerde fahiş fiyat incelemeleri sonucunda Ticaret Bakanlığı tarafından 15 bin 80 gerçek ve tüzel kişi denetlenirken, 135 milyon 601 bin 162 lira idari para cezası uygulandı. Tarım ve Orman Bakanlığı ise 2023 yılında 1 milyon 300 bin yurt içi gıda kontrolü gerçekleştirirken, 17 bin 652 uygunsuz işlem tespit edildi; 535 milyon liralık idari para cezası kesildi ve 243 işletme hakkında savcılıklara suç duyurusunda bulunuldu.
Fiyatı sabit tutacak
Ramazan ayı öncesinde fiyatların artma endişesine karşılık bazı özel firmalar da tüketiciye yönelik çalışmalar yaptıklarını duyuruyor. Buna göre bakliyat şirketlerinden Reis Gıda, 20 Ocak’ta açıkladığı fiyat listesini, 11 Mart’ta başlayacak Ramazan ayı sonuna kadar sabitlediğini açıkladı. Yapılan çalışmanın özel sektördeki diğer gıda firmalarına da örnek olabileceği değerlendiriliyor.
